10-07-2015 – Zakaat al-Fitr en het voorbereiden voor El-Ied

Onderwerp / الموضوع :

Zakaat al-Fitr en het voorbereiden voor El-Ied

زكاة الفطر والاستعداد ليوم العيد

{mp3}khutab/k_150710_zakaat_alfitr_en_ied{/mp3}

Bismillaah-rrahmani-rrahiem

In de naam van Allaah de meest Barmhartige de meest Genadevolle.

الخطبة الأولى

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على الرسول الكريم محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين.

أما بعد: زكاة الفطر والاستعداد ليوم العيد

أولا، لماذا فرض الله زكاة الفطر، ما الحكمة من زكاة الفطر: ذكر بنا رسول الله صلى الله عليه وسلم حكمة زكاة الفطر في حديث رواه عبدالله بن عباس رضي الله عنهما قال: (فرضَ رسولُ اللَّهِ صلَّى اللَّهُ علَيهِ وسلَّمَ زَكاةَ الفطرِ طُهْرةً للصَّائمِ منَ اللَّغوِ والرَّفثِ ، وطُعمةً للمساكينِ ، فمن أدَّاها قبلَ الصَّلاةِ فَهيَ زَكاةٌ مقبولةٌ ، ومَن أدَّاها بعدَ الصَّلاةِ فَهيَ صدقةٌ منَ الصَّدقاتِ).

أما حكمها: فزكاة الفطر فريضة على كل مسلم؛ الكبير والصغير، والذكر و الأنثى، و الحر والعبد؛ وذلك لحديث ابن عمر رضي الله عنهما قال: (فرَض رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم زكاةَ الفِطرِ، صاعًا من تمرٍ أو صاعًا من شعيرٍ، على العبدِ والحرِّ، والذكرِ والأنثى، والصغيرِ والكبيرِ، من المسلمينَ، وأمَر بها أن تؤدَّى قبلَ خروجِ الناسِ إلى الصلاةِ).

فتجب على المسلم إذا كان قادرا على إخراجها، بمعنى أنه ليس من الفقراء والمساكين، فيخرجها عن نفسه وعمن كلفه الله عز وجل من زوجة وأولاد وأهل البيت مثلا.

وبين النبي صلى الله عليه وسلم نوع الصدقة، فبين لنا أنه من طعام الآدميين؛ من شعير وقمح ورز وتمر وفول وعدس وغيرها من طعام أهل البلد. والدليل على ذلك ما روي عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه أنه قال: (كنا نخرج يوم الفطر في عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم صاعاً من طعام، وكان طعامنا الشعير والزبيب والأقط والتمر).

وهذا الحديث وغيره من الأحاديث قد دل على عدم جواز إخراج زكاة الفطر نقدا، بطريقة غير طريقة طعام بني آدم، للأحاديث التي ذكرناها، فبالتالي لا يجزئ إخراج قيمتها نقدا أي مالا، لأن الأصل في العبادات هو التوقيف، وعدم الزيادة والنقصان أو تغيير صورة وهيأت العبادة، ولم يثبت عن النبي صلى الله عليه وسلم أو أحدٍ من أصحابه أنه أخرج قيمتها مالا.

أما وقت إخراجها فهو قبل صلاة العيد بيوم أو يومين كما كان الصحابة يفعلون، والأفضل أن تعطى صبيحة يوم العيد.

ومن أخرج زكاة الفطربعد صلاة العيد فكأنما تصدق بصدقة من الصدقات.

أما مقدارها، الكمية فهو صاع عن كل مسلم لحديث ابن عمر السابق.

فما هو الصاع؟ الصاع هو ملئ الكفين، أي مدين. وقد قدر العلماء صاع النبي صلى الله عليه وسلم -صاع أهل المدينة- بمقدار تقريبي، وهو: اثنين كيلو وثمان مائة غرام. هذا بالنسبة للقمح والشعير، أما وزن التمر يكون أقل… وهكذا. فالعبرة بالصاع وليس بالوزن.

ثم لمن تعطى زكاة الفطر؟ للفقراء والمساكين من المسلمين؛ كما ذكر ابن عباس رضي الله عنهما حيث قال: “.. وطعمة للمساكين”. فمن الخطأ دفعها لغير الفقراء والمساكين.

والأفضل أن تدفع إلى فقراء المكان الذي هو فيه، فإن لم يجد الفقراء والمساكين في بلده فيجوز نقلها إلى بلد آخر عند الحاجة، كأن يوكل من يخرج عنه زكاة الفطر في بلده، فحينئذ يكون مقدار صدقة الفطر مالا وهو ثمن صاع من الطعام، مثلا القمح يقدر على 7 يورو أو أكثر بقليل. فيدفع الإنسان المال إلى الشخص الذي وكله، وهذا الشخص يشتري به طعاما ثم يعطيه للمساكين والفقراء يوم العيد أو يوما أو يومين قبله.

ومن لم يجد من يكلف شخصيا، يمكنه دفع مقدار الزكاة إلى مؤسسة من المؤسسات التي تجمع زكاة الفطر للمساكين والفقراء في بلدان مختلفة. ومن بين هذه المؤسسات على سبيل الذكر: sos-stichting، stichting Israa، وغيرها.

هذا في ما يخص صدقة الفطر، التي نسأل الله تعالى أن تكون طُهرة لنا وأن تكون طُعمة للمساكين.

ثم كيف يستعد المسلم ليوم العيد؟

أول ما يفعله الإنسان يوم العيد هو أن يصلي الفجر. فكما كان يستيقظ لطعام السحور طيلة رمضان، فكذلك يستيقظ لصلاة الفجر يوم العيد وباقي أيام السنة. فلننتبه لهذه المسألة. حتى لا نكون من “عباد رمضان” كما يقال. الذين لا يعبدون الله إلا في رمضان، أو على الأقل لا يستيقظون لصلاة الفجر إلا في رمضان.

ثم يهنأ أسرته بحلول يوم العيد ويدعو لنفسه ولأسرته، فيقول مثلا: تقبل الله منا ومنكم وعيدكم مبارك إن شاء الله، وتقبل الله منا ومنكم صالح الأعمال، وغيرها من التهاني التي فيها الدعاء، ويتجنب الإنسان التهاني التي ليس في دعاء أو معناها غير صحيح.

ثم من الأعمال المفضلة يوم العيد: التكبير، إلى أن يحضر الإمام للصلاة، فيقول الإنسان مثلا: الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله، الله أكبر، الله أكبر ولله الحمد. أو يكبر ثلاثاً فيقول: الله أكبر، الله أكبر، الله أكبر، لا إله إلا الله، الله أكبر، الله أكبر، ولله الحمد. وكل ذلك جائز.

ومن السنة أن يستعد المسلم ليوم العيد وصلاة العيد بالاغتسال والتطيب. والنساء لا يتطيبن عند خروجهن، إلا في بيوتهن.

ويلبس المسلم في هذا اليوم، يوم العيد، الذي هو يوم فرح وسرور، أحسن الثياب، الرجال والنساء والأولاد، وأفضل الألوان للرجال هو اللون الأبيض،وأفضل الألوان للنساء عند خروجهن هو اللون الذي لا يثير الأنتباه. ويتجنب الإنسان الألوان التي تثير الانتباه كاللون الأحمر مثلا للرجال والنساء.

ثم وقبل خروج المسلم للصلاة يأكل تمرات، وتراً، أي تمرة واحدة أو ثلاث أو خمسة، قبل الخروج لصلاة العيد؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم كان لا يغدو يوم الفطر حتى يأكل تمرات وتراً، ويقتصر المسلم على وتر كما فعل النبي صلى الله عليه وسلم .

ثم يذهب الإنسان إلى صلاة العيد، رجال ونساء وأولادا لدعوة الني صلى الله عليه وسلم إلى ذلك.

ومن السنة أن يخالف الإنسان الطريق الذي يأتي منه إلى الصلاة، والطريق الذي يرجع منه إلى بيته. وهذا من سنة النبي صلى الله عليه وسلم. فيأتي الإنسان من طريق ويرجع من طريق آخر مهما استطاع.

وننتبه لمسألة وهي: بما أننا نصلي صلاة العيد في المسجد فعلينا أن نراعي أحكام المسجد، فعلى الإنسان أن يصلي ركعتين (تحية المسجد) إذا دخل المسجد قبل أن يجلس.

نسأل الله عز وجل أن يتقبل منا صيامنا وقيامنا وصدقة الفطر وأن يجعل يوم العيد يوم فرح وسرور.

الخطبة الثانية

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على الرسول الكريم محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين.

Het onderwerp van vandaag gaat over: Zakaat al-Fitr en het voorbereiden voor El-Ied

Ten eerste: waarom is zakaat al-Fitr, sadaqatul-Fitr, verplicht? Dit wordt duidelijk gemaakt door de Profeet sallallaahu alaihi wasallam in een Hadith: Abdullaah Ibn Abbaas zegt: (De Profeet heeft zakaat –alFitr verplicht gesteld, een reiniging voor de vastendene van gedachteloosheid en obsceniteit. En voeding voor de armen. Degene die het uitgeeft voor het gebed voor hem is het een geaccepteerde aalmoes. En degene die het uitgeeft na het gebed, het is dan als elke andere sadaqa).

Wakie ibn ul-Djarraah (moge Allah hem begenadigen) zei: “Het uitgeven van Zakaat ul-Fitr aan het eind van de maand Ramadhaan is zoals het verrichten van een herstel van vergeetachtigheid in het gebed. Het herstelt de tekortkoming van het vasten, zoals het de tekortkoming van het gebed herstelt.”

Het is een verplichting voor een ieder die hiertoe in staat is, een ieder die meer heeft dan het hoognodige om de dag te overleven.

Het is een verplichting voor iedere Moslim, man vrouw, jong oud. Zoals dit is overgeleverd door Ibn Omar. Als een huishouden bijvoorbeeld uit vier personen bestaat dan moet er voor vier personen zakaat-alFitr uitgegeven worden.

Wat is de hoedanigheid van Zakaat-al-fitr? Zakaat al-fitr dient aan de armen gegeven te worden in de vorm van voedsel. Iets eetbaars. Zoals we dit leren van diverse ahadieth van de Profeet sallallaah- alaihi-wasallam en zijn metgezellen. Aboe Said Al Ghudri zegt: (We gaven op de dag van al-Fitr in de tijd van de Profeet een Saa3 van voedsel, en ons voedsel was gerst en gedroogde druiven en gedroogde melk en dadels).

Wanneer dient het uitgegevent e worden? Zakaat- Fitr dient uitgegeven te worden als voedsel aan de armen vóór het Ied-gebed. En op z’n vroegst tweed dagen van tevoren, zoals dit is overgeleverd door de metgezellen waaronder Abdullaah Ibn Omar.

Dus op z’n vroegst 2 dagen van tevoren en op zn laatst voor het Ied-gebed. Buiten deze periode wordt het niet geaccepteert als Zakaat-alFitr. Dan is het gewoon een sadaqa zoals iedere andere sadaqa.

Wat is dan de hoeveelheid: Voor iedere Moslim dient een “Saa3” aan voedsel gegevens te worden aan de armen, dit kan zijn graan, gerst, dadels, rijst enz … Voedsel dat de mensen kennen.

In diverse ahadieth gaat het over een “Saa3”. Wat is een “Saa3”? Een “Saa3”is een inhoudsmaat voor droge waren. De inhoud van twee handen bij elkaar en dat vier keer. Maar wel de maat van de Profeet en zijn metgezellen.

In alle overleveringen die we kennen lezen we steeds dat het als voedsel werd uitgegeven. Dit is dan ook hoe wij het moeten uitgeven, dus niet als geld.

Als we dit gaan omrekenen dan komen we wat betreft graag uit op ongeveer 2,8 kg. Voor dadels zal dit iets minder zijn enz … Het gaat dus om de inhoudsmaat en dus niet om het gewicht.

Aan wie dient het gegeven te worden? Aan de armen. Een arm persoon is iemand die net genoeg heeft om te overleven. Iemand die net genoeg heeft om te eten en drinken en onderdak heeft.

Het is het beste om het te geven aan de armen bij jou in de omgeving. Als je geen arme mensen kunt vinden dan mag je iemand machtigen om voor jou de zakaat uit te geven aan de armen. Bijvoorbeeld in je geboorteland. Je mag dan het bedrag wat ongeveer uitkomt op 6-7 euro aan iemand geven zodat hij daar elders op de wereld voedsel van kan kopen en het aan de armen geven. En als je niemand kent om te machtigen dan kun je je ook wenden tot de diverse organisaties die zich inzetten voor de armen en behoeftigen op de wereld. Zoals SOS-stichting en Stichting Israa en andere organisaties. Zij zamelen in tot één dag voor de dag van al-Ied, zodat zij nog tijd hebben om voedsel te kopen voor de armen.

Moge Allaah deze sadaqa van ons accepteren en dat het een reiniging voor ons zal zijn.

Dan wat betreft het voorbereiden voor –al Ied.

Het opstaan voor …

De feestdag begint vlak voor zonsopkomst met het Fajr-gebed. Dit is dan ook het eerste wat men dient te verrichten. Dit is iets wat men vergeet na Ramdhaan. Tijdens Ramadhaan staan ze elke dag op om te eten en drinken en Fajr te bidden. Maar zodra ze niet meer hoeven te eten en drinken staan ze ook niet meer op voor al-Fajr. Hier moeten we dus op letten. Opdat we dus niet alleen al-Fajr op tijd bidden tijdens Ramadhaan maar alle dagen van het jaar.

Elkaar feliciteren op de dagen van al-Ied

Er is overgeleverd door Jaabir ibn Nafir, hij zei: “Wanneer de metgezellen van de Profeet (salla Allahoe ‘alayhi wasallam) elkaar ontmoetten op de dag van al-Ied, zeiden zij tegen elkaar: ‘Taqabbal Allahoe minna wa minkoem” (Moge Allaah het van ons ons en van jullie accepteren.), Gebruik dus felicitaties die smeekbeden bevatten. En vermijd veel van de hedendaagse felicitaties die soms zelfs in strijd zijn met onze geloofsleer.

Takbeer op de dag van al-Ied

Het is een aanbeveling om de “takbiraat” uit te spreken op nacht en dag van al-Ied , omdat Allaah zegt: “Allah wenst voor jullie het gemakkelijke en Hij wenst niet voor jullie het ongemak. En maakt het aantal (dagen) vol en prijst Allaah’s Grootheid omdat Hij jullie leiding schonk, hopelijk zullen jullie dankbaar zijn.” {Al-Baqarah 2:185}

Deze takbiraat kunnen worden uitgesproken in verschillende vormen. Bijvoorbeeld: الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله، الله أكبر، الله أكبر ولله الحمد. Of: الله أكبر، الله أكبر، الله أكبر، لا إله إلا الله، الله أكبر، الله أكبر، ولله الحمد.

Ghoesl (grote wassing) doen voordat je naar het gebed gaat

Het is overgeleverd in een hadith in dat Abdullaah ibn Omar normaal gesproken ghoesl deed op de dag van al-Ied voordat hij naar de plaats van het gebed ging in de ochtend. (Al-Muwatta’ 428)

Al Nawawi zei: De moslims zijn het er unaniem over eens zijn dat het aanbevolen is om ghoesl te verrichten voor het Ied gebed. De reden waarom het moestahab is, is dezelfde reden als het doen van ghoesl voor het vrijdaggebed of andere publieke aangelegenheden. Alhoewel, de reden voor het Ied gebed is zelfs sterker.

Jezelf mooi maken op de dag van al-Ied

Al-Hassan as-Sibt zegt: “De Profeet (salla Allahoe ‘alayhi wasallam) heeft ons aanbevolen om de beste kleren aan te trekken die we hadden, om de beste parfum op te doen die we hadden.” (Ibn Hibban)

Ibn al-Qayyim (rahimahoe’Allah) schrijft in zijn boek: “De Profeet droeg de mooiste kleren die hij had, een speciale mantel, tijdens Ied en Joemoe’ah.”

De vrouwen en mannen dienen zich te houden aan de kledingvoorschriften die gelden binnen de Islaam. Zo moeten de vrouwen bijvoorbeeld er op letten dat ze niet iets aantrekken wat de aandacht trekt als ze naar buiten gaan. En dat ze geen parfum op doen als ze naar buiten gaan. Enz.

Eten voordat je gaat bidden op Ied-ul-Fitr en na het gebed op Ied-ul-Adhaa

Het is aanbevolen om te eten voordat je naar buiten gaat om het feit te benadrukken dat het verboden is om te vasten op die dagen en om te laten zien dat de tijd van vasten voorbij is. (Voor degenen die geen dadels heeft, mag eten van al hetgeen wat toegestaan is)

Een deel van de etiquette (gewoonte) is dat men niet gaat bidden voor Ied-ul-Fitr totdat men wat dadels heeft gegeten, vanwege de hadith die is overgeleverd door Al-Boekhaari van Anas ibn Maalik, die zei dat de Boodschapper van Allah (salla Allahoe ‘alayhi wasallam) normaal gesproken nooit naar het gebed ging van Ied-ul-Fitr totdat hij wat dadels had gegeten, en het aantal dat hij at was van een oneven getal. (Al-Boekhaari)

Vervolgens begeeft men zich tot het gebd, tot de Moskee:

Dit geldt voor iedereen; man, vrouw, kind, jong, oud. Iedereen dient zich te begeven tot de plek waar het gebd verricht wordt. Om het Ied gebed en de preek bij te wonen. De Profeet heeft iedereen hier toe opgeroepen.

Het nemen van verschillende routes naar de moskee en terug naar huis

Er is overgeleverd dat Jaabir ibn Abdellah zei: “Op de dagen van al-Ied nam de Profeet (salla Allahoe ‘alayhi wasallam) verschillende routes.” (Al-Boekhari)

Dit betekent dat hij verschillende routes nam om naar de plek te gaan om het gebed te verrichten en een andere route nam om weer naar huis terug te keren.

En dan nog een opmerking: Omdat we het Ied gebed in de Moskee verrichten gelden ook de regels van de Moskee. Zo dient men 2 rakaat te bidden voor dat men gaat zitten in de Moskee.

Moge Allaah ons deze dag laten meemaken en dat deze dag een dag van blijdschap en vreugde wordt. En moge Allaah onze sadaqatul-Fitr accepteren. En dat het voor ons een reiniging zal zijn