06-11-2015 – Met ongemak komt gemak
De Nederlandse vertaling is niet een exacte vertaling van het Arabische deel. Er kunnen zaken zijn weggelaten of juist toegevoegd!
بسم الله الرحمن الرحيم | Bismillaah-rrahmani-rrahiem | In de naam van Allaah de meest Barmhartige de meest Genadevolle.
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على الرسول الكريم محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين.
أَمَّا بَعْدُ: فَاتَّقُوا اللهَ تَعَالَى وَأَطِيعُوهُ، وَاعْبُدُوهُ فِي الرَّخَاءِ، وَاشْكُرُوهُ عَلَى النَّعْمَاءِ، وَاصْبِرُوا عَلَى الضَّرَّاءِ، وَاعْلَمُوا أَنَّهُ سُبْحَانَهُ حَكِيمٌ فِي قَدَرِهِ وَقَضَائِهِ، لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ، عَلِيمٌ بِأَحْوَالِهِمْ، خَبِيرٌ بِمَصَالِحِهِمْ، لَا يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْءٌ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَمَا عَلَيْنَا إِلَّا الرِّضَا بِهِ وَعَنْهُ، وَالتَّسْلِيمُ لِأَمْرِهِ، وَجَمْعُ الْقَلْبِ والجسد عَلَى عِبَادَتِهِ؛ [وَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ].
أَيُّهَا النَّاسُ: من قدر الله وقضائه وَحِكْمَتِهِ -عَزَّ وَجَلَّ- فِي خلقه، أن خلق الإنسان ضعيفا، ومما يدل على ضعفه أن الإنسان يتقلب مِنْ شِدَّةٍ إِلَى رَخَاءٍ، وَمِنْ رَخَاءٍ إِلَى شِدَّةٍ، وَمِنْ ضَعْفٍ إِلَى قُوَّةٍ، وَمِنْ قُوَّةٍ إِلَى ضَعْفٍ، من مرض إلى صحة ومن صحة إلى مرض.
والله عز وجل نظم خلقه، جعل لخلقه سننا، ومن هذه السنن الماضية في خلقه أن جعل بعد العسر يسرا، وَجَعْلُ الْفَرَجِ مَعَ الْكَرْبِ، وَإِخْرَاجُ الْمِنَحِ مِنْ أَرْحَامِ الْمِحَنِ.
وَهِيَ سُنَّةٌ تُرَبِّي الْخَلْقَ عَلَى الْقُرْبِ مِنَ اللهِ تَعَالَى، فَإِذَا جاء اليسر ولم يشكر العبد، قد يبتليه بالعسر. وإذا جاء العسر وحمد العبد ربه منحه الله اليسر في حياته.
وَجَاءَتْ هَذِهِ السُّنَّةُ، التي هي أن الله يقلب أحوال الناس بين العسر واليسر، بين الفرح والسرور، فِي الْقُرْآنِ بِصِيغَةِ الْوَعْدِ، وَاللهُ تَعَالَى لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ، يَقُولُ اللهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: [سَيَجْعَلُ اللهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا].
وَهَذِهِ الصِّيغَةُ تُفِيدُ الاسْتِمْرَارَ؛ أَيْ: إِنَّهُ فِي كُلِّ، أو بعد كل عُسْرٍ سَيَجْعَلُ اللهُ تَعَالَى لِلْعَبْدِ مِنْهُ يُسْرًا.
فسأل نفسك يا عبد الله، لماذا تيأس ولماذا تخاف وتجزع.
هَذَا وَعْدُ اللهِ تَعَالَى، (سيجعل الله بعد عسر يسرا)، لا محالة، ومهما طال العسر أو اليسر.
سيقلب الله أمر الإنسان بين الفرح والسرور ليبتليه ولعله يرجع إلى ربه ويتقرب إليه. وهذه هي غاية الخلق: أن يتقرب الإنسان من ربه، عند العسر بالصبر وعند اليسر بالشكر.
وَفِي مَوْضِعٍ آخَرَ يُؤَكِّدُ اللهُ تَعَالَى جَرَيَانَ هَذِهِ السُّنَّةِ في خلقه، قال: [فَإِنَّ مَعَ العُسْرِ يُسْرًا * إِنَّ مَعَ العُسْرِ يُسْرًا].
أَيْ: مَعَ ما يقع من عُسْرِ، فإن اليسر سيغلب العسر.
وقد قال الله تعالى: مع، ولم بقل بعد، وذلك للتوكيد، فإن العسر واليسر دائما متتابعان.
وَقَدْ أَكَدَّ النَّبِيُّ -صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- ذَلِكَ بِقَوْلِهِ:« النَّصْرُ مع الصَّبْرِ، و الفَرَجُ مع الكَرْبِ، و إِنَّ مع العُسْرِ يُسْرًا، و إِنَّ مع العُسْرِ يُسْرًا».
فهل نثق بالله؟ هل نثق بالصادق المصدوق؟
فَكُلُّ كَرْبٍ يَنْزِلُ بِالْمُؤْمِنِ فَإِنَّ مَعَهُ فَرَجًا لَا مَحَالَةَ، وَكُلُّ عُسْرٍ يُصِيبُهُ فَإِنَّ مَعَهُ يُسْرًا، وَمَنْ عَلِمَ ذَلِكَ وَأَيْقَنَ بِهِ، فَلَنْ يُسْلِمَ قَلْبَهُ لِلْيَأْسِ وَالْقُنُوطِ، وَلَنْ يَنْسَى الْخَالِقَ سُبْحَانَهُ، وَلَنْ يُعَلِّقَ قَلْبَهُ بِغَيْرِ اللهِ تَعَالَى. لأنه يثق بالله!
ومن أراد أن ينظر إلى ناذج من الشدة والعسر فلينظر إلى الأنبياء والرسل. فهم أشد الناس بلاء. ابتلاهم الله بما لم يبتلي به غيرهم.
انظروا إلى خليل الرحمن، إبراهيم عليه السلام، كَمَّ مَرَّ بِهِ مِنْ عُسْرٍ، ودائما نجد أن الله أعقبَهُ باليسر!
عندما ألقاه قومه في النار، جعلها الله بردا وسلاما، لأنه يثق بالله، الثقة الكاملة، لأنه يتوكل على الله، التوكل الكامل!
وعندما أمر بذبح ابنه، جاء الله باليسر والفرج وأذهب عنه الكرب [وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ].
ويونس عليه السلام، لما ابتلعه الحوت، ونجاه الله بعد ذلك!
وأيوب لما أصيب بالمرض وشفاه الله بعد سنين من المعاناة، ماذا فعل؟ هل أصابه اليأس أو الكبر، لا، بل كان يتقرب إلى الله، ويدعو الله أن يشفيه، حتى قال سبحانه: [فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَآَتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ].
وغير ذلك من قصص القرآن الكريم، التي هي عبرة من اعتبر وتدبر كلام الله.
عباد الله، مهما اشتد الأمر، فإن بعد العسر يسرا. ما عليك إلا بالصبر والإيمان الجازم والثقة بالله.
فالله سيجعل بعد العسر يسرا. مهما وقع لك من عسر.
واعلم أن الله سيبتليك بعد اليسر بالعسر، فاصبر واحتسب، واعلم يقينا أن سنة الله ماضية في خلقه.
حيث وعد الله خلقه أنه يسجعل بعد العسر يسرا.
عبد الله، ختاما، عليك بالاسْتِعَانَةِ بِاللهِ تَعَالَى عَلَى الشَّدَائِدِ والمصائب مَعَ الصَّبْرِ، كَمَا قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ: [اسْتَعِينُوا بِاللهِ وَاصْبِرُوا، إن الله مع الصابرين]، وعلينا بمُلاَزَمَةِ التَّقْوَى، فهي النجاة؛ [وَمَنْ يَتَّقِ اللهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا] ، وَفِي الآيَةِ الأُخْرَى: [وَمَنْ يَتَّقِ اللهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا].
نسأل الله أن يملأ قلوبنا بالإيمانِ واليقينِ والخوفِ والرجاء والثقة.
اللهم اجعل لنا ولإخواننا المسلمين مع كُلِّ كَرْبٍ فَرَجَا، ومع كُلِّ عُسْرٍ يُسْرَا.
اللهم ثبِّتنا على الحقِّ إلى أن نلقاكَ يا رب العالمين.
Aboe Abdur-Rahmaan Abdullah ibnoe Mas’oed overlevert: “De Boodschapper van Allah – vrede zij met hem -, en hij is de Waarheidsgetrouwe, de Geloofswaardige, heeft ons verteld:
“Waarlijk, de schepping van eenieder van jullie vindt plaats in de buik van zijn moeder, dit gedurende veertig dagen in de vorm van een noetfah (levenskiem). Daarna is het netBeste dienaren van Allaah, wees een dienaar van Allaah. Wees iemand die Allaah kent in tijden van voorspoed en tegenspoed. Wees dankbaar en geduldig, omwille van jou Schepper.
Weet dat je geschapen bent met de Wijsheid van Allaah.
Weet dat Allaah subhanahu wata’ala alles van jou weet.
Weet dat Allaah barmhartig is.
En één van de Wijsheden van Allaah, één van de principes waarnaar Hij de mens heeft geschapen is dat de mens zwak is. En één van de bewijzen dat de mens zwak en behoeftig is en een Schepper nodig heeft is dat de mens vele toestanden kent. Blijdschap en verdriet, gezond en ziek, voorspoed en tegenspoed.
Dit is zoals de mens geschapen is volgens de Wijsheid van de Schepper.
En geen één toestand is voor altijd. De mens zal blijdschap kennen maar ook verdriet enz …
En deze wisseling is één van de principes waarnaar Allaah subhanahu wata’ala de mens heeft geschapen.
Met verdriet komt blijdschap en met ongemak komt gemak.
Weet en besef dit en sta hier bij stil als je wordt beproefd met blijdschap of verdriet, als je wordt beproefd met gemak of ongemak, als je het moeilijk hebt of juist makkelijk.
Allaah subhanhu wata’ala, al-Aliem, de Alwijze, zegt: [سَيَجْعَلُ اللهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا], Allah zal na moeilijkheden gemak schenken.
Allaah zal na moeilijkheden, na ongemak en tegenspoed, hoe lang dit ook mag duren, hoe zwaar dit ook is, hoe vaak het ook voorkomt, Allaah zal na elke moeilijkheid Zijn dienaar verlichten. Allaah zal na elk ongemak Zijn dienaar voorzien van gemak.
Dit is een belofte van Allaah. De mens breekt wel eens zijn belofte, maar de Schepper van de mens en van de belofte verbreekt zijn belofte niet.
Maar waarom dan ongemak, waarom tegenspoed? Om deze vraag te benatwoorden moeten we terug naar de reden van de Schepping van de mens. Waarom zijn we geschapen? Om Allaah te aanbidden, om toenadering te zoeken tot Allaah, om terug te keren tot Allaah, om je te wenden tot Allaah.
En wanneer besef je dit het best? Als je toestand veranderd, als je van blijdschap naar verdriet overgaat, als je van gemak naar ongemak gaat. Dan besef je hoe zeer je de Schepper nodig hebt. Dan zoekt de mens toenadering tot Allaah.
Allaah subhanhu wata’ala wil dat jij toenadering zoekt tot Hem.
Wees daarom niet bedroefd of verdrietig of depressief of hopeloos.
Weet dat de Schepper van jou en de Schepper van al de toestanden die de mens kent jou heeft beloofd dat met ongemak gemak komt. Dit is geen loze belofte. Dit is de belofte van de Heer van de mensen.
Heb geduld, keer terug tot Allaah, zoek toenadering tot Allaah en vraag Allaah om Zijn verlossing.
Hebben wij wel vertrouwen in Allaah? Hebben wij wel vertrouwen in Mohammed sallallahu alaihi wasallam?
Zo ja, weet dan dat met ongemak gemak komt. لا تحزن. Wees niet beproefd.
Lees en sta stil en leer van de wijze lessen en verhalen van onder andere de Profeten en boodschappers. Die ongemak hebben gekend, die beproefd zijn, die moeilijke tijden hebben gekend.
Lees het verhaal van Ibrahim, van Moesaa, van Younous, van Ayoub van Mohammed sallallahu alaihim adjma3ien.
Hoe groter de beproefing, hoe groter de beloning en de blijdshap.
Beste dienaar van Allaah, hoe moeilijk je het ook hebt, met ongemak komt gemak.
Niet na ongemak komt gemak, nee, met ongemak komt gemak, met tegenspeod komt voorspoed.
Want je weet dat als je het moeilijk hebt Allaah beloofd heeft dat je daarna gemak zult kennen.
Vertrouw dus op Allaah, geef je over aan Allaah, stel je nederig op tegenover Allaah en heb geduld, dit is het advies van Moesaa aan zijn volk en het advies van Mohammed aan zijn volk.
En heb Godsvrees, want godsvrees kent zal een uitweg kennen uit welke moeilijkheid dan ook. Allaah zegt: (En wie Allaah vreest, Hij zal voor hem zij zaak vergemakkelijken).
Moge Allaah geduld schenken als we het moeilijk hebben. O Allaah laat ons tot de geduldigen behoren.
O Allaah vul onze harten met vertrouwen op U. O Allaah schenk ons gemak en vergemakkelijk voor ons de beproevingen.
O Allaah laat ons standvastig zijn in onze Iemaan.