08-04-2016 – Beantwoord het slechte met wat beter is

بسم الله الرحمن الرحيم      Bismillaah-rrahmani-rrahiem      In de naam van Allaah de meest Barmhartige de meest Genadevolle.

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على الرسول الكريم محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين.

من الأخلاق الإسلامية الإخاء أو الأخوة، يحثُّ الإسلام على الإخاء بين أفراد المجتمع، يحثَّ على كلِّ ما يؤدِّي إلى المحبَّة، ورغَّب فيه، بل جعَلَ الله من شروط الإيمان المحبَّة في الله، فلا تدخل الجنة ابتداءً إلا بالمحبَّة؛ فعن أبي هريرة – رضِي الله عنه – قال: قال رسول الله – صلَّى الله عليه وسلَّم -: ((لا تدخلون الجنَّة حتى تؤمنوا، ولا تؤمنوا حتى تحابُّوا، أَوَلا أدلُّكم على شيءٍ إذا فعَلتُموه تحابَبْتُم؟ أفشوا السلام بينكم)).
وحرَّم الإسلام كلَّ ما يؤدِّي إلى العداوة والبغضاء؛ ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ ﴾.
وبيَّن ربُّنا أنَّ مِن حِكَم تحريم الخمر والميسِر أنَّهما سببان من أسباب العداوة البغضاء.
وحرَّم الإسلام المعاملات والعقود التي توقع البغض والشحناء والعداوة في صدور الناس في ما بينهم، المعاملات التي تجعل الإنسان يبغض ويكره أخاه وإن كان أخا في النسب!
من ذلك ما رواه ابن عمر -رضي الله عنهما- قال: (نهى النبي -صلَّى الله عليه وسلَّم- أن يبيعَ بعضُكم على بَيْعِ بعضٍ، ولا يَخْطُب الرجل على خِطْبة أخيه حتى يتركَ الخاطبُ قبله، أو يأذَنَ له الخاطب)، وهتى عن الإدبار والتناجش.
ونَهَانا الله عز وجل، الذي خلقنا ويعلم ما ينفعنا وما يضرنا، عن المجادلة وكَثرة المخاصَمة، وإنْ كان الطرف الآخر على حَقٍّ؛ لماذا، دفها للمضرة وجلبا للمصلحة، لأنَّ المجادلة تؤثِّر في النفوس، وتجلبُ النُّفور بين المتجادِلين.
فعن أبي أُمَامة – رَضِي الله عنه – قال: قال رسول الله – صلَّى الله عليه وسلَّم -: (أنا زعيمٌ ببيتٍ في رَبَضِ الجنَّةِ لمن ترك المراءَ وإن كان مُحِقًّا ، وببيتٍ في وسطِ الجنةِ لمن ترك الكذبَ وإن كان مازحًا ، وببيتٍ في أعلى الجنّةِ لمن حَسُنَ خُلُق(.
فوعَدَ مَن تَرَك المجادلة وإنْ كان الحقُّ معه ببيتٍ في أدنى الجنَّة.
عباد الله لا تجد شخصا على وجه الأرض من السابقين الأولين، الأحياء والأموات، إلا وشخص آخر يختلف معه ولو ف مسألة من المسائل.
مهما بلغت من خلق ودين، ومهما بذلت من وسع لإرضاء الناس، فلنْ يخلوَ من أحدٍ يختلف معك في بعض الأمور، وهذا شيء طبَعِيٌّ في الإنسان، لكنْ قد يتحوَّل هذا الخلاف إلى عداوة وشحناء وخصومة.
فما هو الموقف الشرعي الإسلامي الأخلاقي مع مَن يخالفُك، بل مع مَن يُعاديك، ويتربَّص بك؟ هل هو المعاملة بالمثْلِ أو بخلاف ذلك؟ بيان ذلك في قول ربِّنا – تبارك وتعالى-: (وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ).
يبين ويرشدُنا ربُّنا تبارك وتعالى إلى الدَّفْع بالتي هي أحسن، وعدم الردِّ بالمثْل وإنْ كان جائزًا.
فمَن يلقاك وهو عبوسا لا يلقي إليك بالنظر ويستصغرك تَلقاه بطلاقة وجْهٍ وابتسامة، ومَن يُعْرِض عنك ويولِيك ظَهْرَه تستقبله، مَن لا يسلِّم عليك ولا يُحَيِّيك تُحيِّيه بالسلام وبأحسن تحية، مَن يقطعك ولا يَصِلك تَصِله وتُواسيه، مَن يُسْمِعك كلامًا جارحًا تُسْمعه كلامًا ليِّنًا طيِّبًا، مَن يحاوِل استفزازَك بالكلام، تتغافَل عنه وكأنَّك لم تسمعْ كلامَه.
وقد نجد بعض الناس أو أطثر الناس يعملون طبقا للأخلاق الإسلامية، من لين ورفْق مع مَن يُؤْذيه بقوله أو فِعْله، فيردُّ الإساءة بالإحسان، فيصبر مرة ومرتين، ثُمَّ ما يلبَثُ أنْ يعامِلَه بالمثْل، فما السببُ في ذلك والجواب بيَّنه ربُّنا – تبارك وتعالى؟ فحينما قال: (وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ)، ماذا قال الله تعالى بعد ذلك؟ أعْقَبَ هذه الآية بقوله: (وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ).
فلا بدَّ من الصبر، فلنُوطِّنْ أنفسَنا على ذلك.
والسبب الثاني الذي ذكره الله في ختام الآية: (وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ).
فحينما تُحْسِن إلى مَن يُسِيء إليك مرَّات، يأتيك الشيطان يُوسْوس لكَ بأنَّ هذا الشخص الذي يسيء إليك وتحسن إله، قد يظنُّ أنَّك خائفٌ منه، أو محتاج إليه، أو غير ذلك من الوساوس.
فلا يزال بك الشيطان حتى تعامِلَه بالمثْل، حتى تقع في فخه، فهنا نحتاج أن نربي أنفسنا، ونعلم ونتذكر بأنَّ هذا ليس ضَعفًا، وليس جُبْنًا، إنَّما هو علامة على أنَّك محظوظٌ، (وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ)، فأنتَ خيرٌ منه، نِلْتَ الذِّكْر الْحَسن وراحة البال في الدنيا، والثواب في الآخرة، ورضي عنك ربك، فأنتَ محظوظٌ وليس هذا الحظُّ يسيرًا، بل هو حظٌّ عظيم.
فالذي يقابِل السيِّئة بالحسنة كثيرٌ، لكن مَن منا يَثبتُ على هذا الأمر ويستمرُّ عليه، وقليل ما هم، وهؤلاء هم المحظوظين، وحظهم عظيم.
ونختم بنصيحة النبي صلى الله عليه وسلم لذلك الرجل الذي طلب من النبي صلى الله عليه النصيحة، فنصحه النبي صلى الله عليه وسلم لقوله: لا تغضب، لا تغضب، لا تغضب.
وأضف إلى ذلك: لا تجادل ولا تخاصم ولا تعادي ولا تتباغض، وكونوا عباد الله إخوانا.
اللهم تلطف بنا واجعلنا نتلطف في ما بيننا. الاهم اهدنا إلى الأخلاق الإسلامية السمحة.

En het goede en het kwade zijn niet gelijk: beantwoord (het kwade) met wat beter is
Dit is een interpretatie van een vers uit de Quraan. En wederom gaat ook dit vers over ons gedrag en houding.
Allaah subhanahu wata’ala spoort de mensen aan om het kwade met het betere te beantwoorden. De Islaam leert ons om anderen niet te behandelen zoals ze jou behandelen maar altijd beter. Sterker nog, de Islaam stelt zelfs als voorwaarde voor de volmaaktheid van je geloof dat je anderen liefhebt en het beste met hen omgaat, de Profeet sallallahu alaihi wasallam heeft gezegd: (Jullie treden het Paradijs niet binen totdat jullie geloven, en jullie geloven pas als jullie elkaar liefhebben, en zal ik jullie wijzen op iets wanneer jullie dit verrichten jullie elkaar liefhebben? Vespreid de salaam tussen jullie).
En daar blijft het niet bij, een voorwaarde, de Islaam verbiedt ook het tegenovergestelde en leert ons dat het slechts middelen van de shaytan zijn om de mens te misleiden, Alaah zegt: (Voorwaar, de Satan wil alleen maar vijandschap en haat onder jullie veroorzaken met behulp van alcohol en gokken en door jullie af te houden van het gedenken van Allah en de salâah: zullen jullie er mee ophouden!).
Het is dus de mens verboden om deze middelen te gebruiken, omdat deze middelen leiden tot onenigheid en afkeer en ruzie en strijd innerlijk en uiterlijk.
De Islaam verbiedt elke vorm van omgang en handel en daden die zorgen voor verdeeldheid en dat mensen elkaar benijden en niets gunnen.
Zo heeft de Profeet zegt: (Verkoopt niet ten laste van elkaar, en vraag niet ten huwelijk ten laste van je broeder totdat hij zich terugtrekt).
En Allaah verwerpt ook dat je je medemens de rug toe keert of het twisten en ruziën.
Zelfs al ben jij degene die gelijk heeft. Vermijd dit te allen tijde, ook al is het niet verboden om je gelijk te halen. Het blijft het beste om altijd dat te vermijden wat leidt tot ruzie en onenigheid.
De Profeet zegt: (Ik ben de hoeder van een huis in het paradijs voor degene het twisten nalaten ook al heeft hij het bij het rechte eind).
Beste gelovigen, er is niemand op aarde, vroeger nu en in de toekomst waarmee je het overal mee eens bent. Er is altijd wel iets waarover je van mening verschilt. En dat is normaal.
Wat niet normaal is de reactie op dit meningsverschil, van beide kanten overigens.
Hoe moeten we ons dus gedragen tegenover degene die ons kwaad doet, met z’n woorden of daden? Moeten we hem op dezelfde manier behandelen als hij gedaan heeft? Moeten we ingaan op de woorden die uitgesproken worden?
Allaah subhanahu wata’ala zegt: (En het goede en het kwade zijn niet gelijk: beantwoord (het kwade) met wat beter is, dan zal degene met wie je in vijandschap leefde als een oprechte vriend worden.).
Allaah leert ons hoe wij ons moeten gedragen door eerst ons er aan te herinneren dat het goede en het slechte. Je hebt dus de keus om of het goede of het slechte te kiezen.
Hoe ga je dus reageren, met het goede of met het slechte? Behandel een ander altijd op een betere manier dan hij jou behandeld. Totdat zelfs een vijand zich als een vriend behandeld voelt. En wellicht zal dit hem er toe aanzetten om zijn vijandigheid te stoppen.
Maar dit zal lang niet altijd de eerste keer al goed gaan. Niet iedere glimlach naar iemand die jou niet aardig vindt leidt tot inkeer.
We moeten dus geduld hebben met ons gedrag. We moeten volhardende zijn en geduldig blijven en aardig blijven terugdoen, ook al is dat niet verplicht en mag je je recht halen.
Allaah zegt namelijk in het vers erna over de geduldige: (Maar dit wordt slechts gegeven aan degenen die geduldig zijn en dit wordt slechts gegeven aan de bezitter van een geweldig geluk.).
En degene die goed blijft doen terwijl de ander zich niet goed gedraagt tegen hem en dan geduldig blijft, hij is degene die gezegend wordt met een geweldig geluk. Hij zal geluk kennen in dit leven en in het hiernamaals.
Zij die geduldig blijven ook al fluistert de shaytan hen in dat ze voor niets geduldig zijn en dat de ander zich alleen maar slechter blijft gedragen en zelfs het gevoel krijgt, omdat jij aardig blijft, dat hij sterker is en dat jij als zwak wordt gezien. De shytan wil jou daarmee proberen om te praten om hem op dezelfde slechte manier te behandelen als hij jou.
Maar jij beste Moslim, weet het verschil tussen goed en slecht. Jij beste Moslim streeft altijd naar het goede ook als een ander jou wat anders toe wenst. Nee, je hoeft de ander de andere wang niet toe te keren, maar je hoeft ook niet iets terug te doen. Behoed jezelf en behoed de ander.
Dat is het gedrag van de Moslim.
Wil jij tot degene behoren die een geweldig geluk zullen bezitten, heb dan geduld met je medemens en reageer altijd beter dan de ander.
Moge Allaah ons leiden naar de Islamitische normen en waarden.
O Allaah laat ons geduldig zijn als anderen niet geduldig met ons zijn.